انواع پمپ‌های صنعتی

از زمان‌های گذشته مخصوصا دورانی که شهرنشینی رو به رشد بود، یکی از نیاز‌های بشر انتقال آب از محل رودخانه‌ها و چشمه‌ها به شهر‌ها و زمین‌های کشاورزی بوده است. در آن دوران با استفاده از کانال ‌ها و جوی‌ها، آب منتقل می‌شد. به مرور زمان و با پیشرفت و افزایش نیاز به آب، روش‌های این انتقال نیز پیشرفت‌های قابل توجهی کرد. اختراع پمپ‌ها نقطه عطف این پیشرفت‌ها به شمار می‌رود. امروز گستره کاربرد پمپ‌ها محدود به انتقال آب نمی‌باشد. می‌توان گفت در هر سیستمی که در آن نیاز به انتقال سیال وجود داشته باشد، وجود پمپ‌ها نیز ضروری است. در این پست سعی ما بر آن است که با انواع پمپ‌های صنعتی آشنا شویم. در پست‌های دیگر به شرح کامل این تجهیزات می‌پردازیم.

تعریف عمومی پمپ‌های صنعتی به صورت زیر بیان می‌شود:
“پمپ یک ماشین مکانیکی است که در آن انرژی دریافتی(به صورت الکتریکی و یا مکانیکی) به انرژی سیال گذرنده از آن تبدیل.”
می‌توان وظایف پمپ را اینگونه بر شمرد:
• انتقال مایعات( به طور کلی سیالات) از یک سطح به سطح با ارتفاع بیشتر
• انتقال مایعات از محل کم فشار به پر فشار
• به عنوان تقویت کننده جریان( در خط لوله‌های طولانی)

پمپ ها توسط یک منبع انرژی تغذیه می‌شوند که می‌تواند یک موتور الکتریکی ، موتور‌های حرارتی و حتی توربین‌های بادی باشد. امروزه شناخت صحیح از پمپ‌های صنعتی و توانایی و کاربرد‎ آن‌ها، لازمه‌ی درک چگونگی انجام بیشتر فرایند‌های صنعتی می‌باشد.

طبقه بندی پمپ‌ها

از آن جایی که کاربرد‌های بسیار متنوعی برای پمپ‌ها وحود دارد،انواع بسیار زیادی از پمپ‌ها نیز موجود است. جامع ترین دسته بندی انواع پمپ‌های صنعتی اینگونه است که دو دسته‌ی کلی از پمپ‌ها وحود دارند:

پمپ‌های دینامیکی(پیوسته، با جابه‌جایی غیر مثبت) و پمپ‌های با جابه‌جایی مثبت(گسسته).

پمپ‌های دینامکی

این نوع پمپ‌ها از نیروی گریز از مرکز برای افزایش سرعت مایع درون پمپ استفاده می‌کنند. سپس این افزایش سرعت به فشار تبدیل می‌شود. همین امر یعنی کاهش انرژی جنبشی( به دلیل کاهش سرعت) و افزایش فشار علت حرکت سیال در درون سیستم می‌شود.

این پمپ‌ها از یک پروانه دوار جهت ایجاد مکش برای کشیدن سیال به داخل خود استفاده می‌کنند. از این پمپ‌ها برای انتقال سیال با ویسکوزیته و فشار کم و دبی بالا استفاده می‌شود. در حین انتقال سیال قسمت ورودی و خروجی پمپ در تماس با یکدیگرند و به همین دلیل میزان فشار نهایی ایجاد شده توسط پمپ، بسیار به پروانه‌ دوار درون پمپ بستگی دارد. مهم ترین و معروف ترین نوع پمپ‌های دینامیکی، پمپ‌های سانتریفیوژ (Centrifugal) می‌باشد. به دلیل ساختار ساده و ارزان این پمپ‌ها، متداول ترین نوع پمپ در جهان می‌باشند.

این پمپ ها را می توان از نظر نوع جریان به سه دسته تقسیم مى شوند:
• پمپ هاى جریان شعاعى
• پمپ هاى جریان محورى
• پمپ هاى جریان مختلط

در پست‌های دیگر هر یک از آن‌ها را شرح خواهیم داد.

پمپ‌ها با جابه‌جایی مثبت

بخش دیگر انواع پمپ‌های صنعتی پمپ‎‌ها، پمپ‌ها با جابه‌جایی مثبت می‌باشند. این پمپ‌ها از نیرو‌های متناوب مثل یک پیستون که در حال عقب جلو شدن است، برای انتقال نیرو به سیال استفاده می‌کنند. به همین دلیل سیال خروجی از این نوع پمپ‌ها به حالت ضربه ای جریان دارند. از این پمپ‌ها به دلیل توانایی بالا در تحمل فشار برای انتقال سیالات با ویسکوزیته بالا ولی در جریان‌های کم استفاده می‌شود. در حین انتقال سیال قسمت ورودی و خروجی از یکدیگر جدا شده اند و ورودی و خروجی هیچ گونه تماسی در ناحیه ورودی و خروجی با یکدیگر ندارد.

این پمپ‌ها به دو دسته‌ی کلی تقسیم می‌شوند:
• پمپ‌های رفت و برگشتی
• پمپ‌های گردشی
نحوه‌ی عملکرد کلی یک پمپ جابه‌جایی مثبت به صورت زیر می‌باشد:

مقایسه پمپ‌های دینامیکی و جابه‌جایی مثبت